در تابستان ۱۳۸۹ طرحی تحت عنوان «طرح دانش اندوزی» با هدف بازگرداندن نوجوانان بازمانده از تحصیل به چرخه آموزشی و ارتقاء تحصیلی آنان، در بنیاد همدلان کودک شکل گرفت و پس از زمینه سازیهای لازم، در شهریور ماه همان سال به مرحله اجرا درآمد.
در این طرح تلاش شد تا نوجوانانی که علیرغم علاقه و اشتیاق فراوان به تحصیل و استعداد زیاد، تنها به دلیل مشکلات اقتصادی گریبانگیر خانواده ناگزیر به کار کردن در سنین کودکی و ترک تحصیل بودهاند و درس خواندن برای آنان به یک رویای دست نیافتنی تبدیل شده، مجددا به چرخه تحصیلی بازگردند. همه میدانیم در میان کودکان کار، تعداد زیادی بچههای مستعد و با انگیزه وجود دارند که اگر تحت یک مشاوره هدفمند قرار گیرند و امکانات اولیه برای ایشان فراهم شود، خواهند توانست مدارج عالی تحصیلی را طی نمایند و خود به فردی موثر در جامعه تبدیل شوند.
این طرح در منطقه پاسگاه نعمت آباد که از مناطق محروم تهران شمرده میشود، اجرا گردید. در ابتدا ۷ نوجوان مستعد بین ۱۴ تا ۱۸ سال بازمانده از مدرسه و علاقهمند به تحصیل شناسایی شدند. این افراد شامل ۴ دختر و ۳ پسر، همگی کلاس سوم/چهارم دبستان را به صورت متفرقه گذرانده و نهایتا برای امرار معاش خانواده، ناگزیر به ترک تحصیل و کار تمام وقت شده بودند.
انجام این طرح مستلزم مذاکره با والدین این نوجوانان جهت جلب رضایت آنان بود. با توجه به شرایط اقتصادی و فرهنگی نامساعد این گروه، برای فراهم کردن زمینههای لازم طبیعتا میبایست خانوادههای آنان را مجاب نمود تا به فرزندان خود اجازه دهند برای جبران عقب ماندگی تحصیلی خویش، برای یکسال دست از کار کشیده و به صورت تمام وقت و متمرکز به امر تحصیل مبادرت ورزند. برای تحقق این امر، مقرر شد این نوجوانان در ازای عدم اشتغال، برای پر کردن خلا درآمدی خود در خانواده، در طول دوره مبالغی را از صندوق دریافت و به صورت هفتگی به خانواده پرداخت نمایند.
نکته مهم در این خصوص آنست که پرداخت به کودکان و خانواده آنان به صورت وام مطرح گردیده و کودکان طی یک قرارداد متعهد هستند تا مبالغ دریافتی را پس از اتمام تحصیل و بازگشت به محیط کاری به صورت اقساط بلند مدت (با توجه به شرایط هر فرد) بازگردانند. این امر علاوه بر آنکه عزت نفس کودکان و خانواده آنان را حفظ مینماید، احساس مسئولیت اجتماعی را در آنان قوت خواهد بخشید. بدان معنا که آنان خود را متعهد خواهند دانست تا فرصتی را که در اختیار آنان قرار داده شده، در آینده به کودک دیگری هدیه دهند.
برای این دانش آموزان، با این هدف که بتوانند در طی هر یک ماه و نیم، یکسال تحصیلی را سپری کنند و از کلاس سوم دبستان به پایه تحصیلی متناسب با سنشان یعنی اول دبیرستان برسند، دورههای ویژه آموزشی طراحی گردید. جبران چند سال عقب افتادگی تحصیلی در زمان کوتاه، مستلزم برگزاری کلاس به صورت منظم و فشرده و استخدام آموزگارانی حرفهای و تمام وقت بود.
بدین ترتیب، فرایند آماده سازی آنان برای تحصیل مجدد، آغاز شد و از نیمه شهریور ۸۹ با کمک معلمانی با تجربه و کارآزموده، کلاسهای آموزشی فشرده در محل جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان تشکیل گردید. این کلاسها بر پایه آموزش دروس پایه: ادبیات و نگارش، ریاضی، انگلیسی، عربی و علوم، و همچنین آموزش تمامی دروس کلاس سوم راهنمایی برنامه ریزی گردید.
خوشبختانه این دوره با جدیت و انگیزه بالای دانش آموزان دنبال شد، گرههای کار، یک به یک باز شد و در طول دوره، ۲ پسر نوجوان دیگر نیز به جمع این دانش آموزان ملحق شدند.
بالاخره این طرح در مهرماه ۱۳۹۰ با موفقیت به پایان رسید. پس از اتمام دروس دوره سوم راهنمایی در شهریور ماه، دانش آموزان با هماهنگی «انجمن حامی» به مرکز آموزشی شماره ۲ این موسسه معرفی شده و تحت نظارت مسئولان آموزشی انجمن حامی و مسئول کمیته تحصیل همدلان کودک، امتحانات تعیین سطح آموزشی برگزار گردید.
خوشبختانه نتایج زحمات این محصلین به ثمر نشست و ۷ نفر از آنان توانستند مقطع سوم راهنمایی و ۲ نفر دیگر که سن کمتری داشتند، موفق شدند مقطع اول راهنمایی را پشت سر بگذارند و کارنامه قبولی خود را از این موسسه دریافت نمایند. معدل دانش آموزان مقطع سوم راهنمایی از ۱۵ تا ۱۸ بوده که این نوجوانان میتوانند در کلاس اول دبیرستان (پایه متناسب با سنشان) ثبت نام نمایند و ضمن کار کردن به صورت نیمه وقت، تحصیل خود را هم را به طور معمول ادامه دهند.
باید بگوییم که با کمک این طرح، زندگی این بچههای رنج دیده که هر یک مظلومانه بار مسئولیت یک زندگی سخت و تلخ را بر دوش کشیدهاند دگرگون شده است. بواقع، رویای آنان به حقیقت پیوسته و امید به ساختن فردای بهتر برای خود، خانواده و جامعه خویش در اعماق وجودشان جوانه زده است.
همه میدانیم تغییر یک جامعه از تغییر یک فرد آغاز میشود... امیدواریم هر یک از این عزیزان بتوانند با ابزار علم و آگاهی، جایگاه مثبت خود را در جامعه بیابند و هریک یاریگر دیگر کودکان مددجوی اجتماع خویش باشند.
هزینههای عمده این طرح شامل پرداختهای هفتگی به خانوادهها، هزینه حق التدریس آموزگاران حرفهای و تمام وقت و هزینههای تهیه کتاب و وسایل آموزشی، مجموعا ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزارتومان بوده که تماما از محل صندوق همدلان کودک تامین گردیده است.
اجرای این طرح بدون هدایت و نظارت عمو خیاط (آقای علی صداقتی خیاط) میسر نمیشد. قدردان تلاشهای خستگی ناپذیرش هستیم و همراهی مسئولانه و دلسوزانهاش را میستاییم.
از مسئولان جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان به ویژه آقای محمد لطفی، برای تقبل مدیریت مالی و مشاورههای مددکاری طرح سپاسگزاریم. از مدیر تلاشگر موسسه حامی، سرکار خانم اشرفی و همکاران محترمشات که در برگزاری آزمون و ارائه مدارک تحصیلی کوشیدند بسیار متشکریم.
و مهمتر از همه، آموزگاران شریفی که در تمامی مراحل دشوار این طرح، بچهها را عاشقانه همراهی کردند و با دلسوزی فراوان در جهت ارتقاء دانش آنان کوشیدند، دوستانمان: آمنه عسگری، حکیمه غربانی، علی صداقتی خیاط، نرگس بابایی، محسن عابدیننژاد، و آناهیتا زینی وند، که حقیقتا نمیتوان کلامی سزاوار برای قدردانی از این بزرگواران یافت.
باید باور کنیم... این دانش آموزان که تا سال پیش فقط از سواد خواندن و نوشتن بهرهمند بودند، امروز به تحصیلات دانشگاهی میاندیشند!
صمیمانه سپاسگزار تمامی شما عزیزانی هستیم که با حمایت از ما، این راه دشوار را هموار ساختید.
با آرزوی شکوفایی اندیشهها
کمیته تحصیل همدلان کودک